1. Czy możemy polegać na relacji Marka?

Co wiemy na temat autora?

Ewangelista Marek był bliskim współpracownikiem Piotra - jednego z apostołów Jezusa (Piotr należał do grupy powołanej w szczególny sposób przez Jezusa do tego, aby byli świadkami Jego życia. Przeczytać o tym możesz w   Ewangelii św. Marka 3,14).

Kiedy został napisany ten dokument?

Apostoł Piotr zdając sobie sprawę z tego, że z powodu wiary w Jezusa wkrótce zostanie zabity, napisał: „Starać się zaś będę, abyście zawsze mieli sposobność po moim odejściu o tym sobie przypominać” -  2 List św. Piotra 1,15. Zginął w połowie lat sześćdziesiątych I wieku naszej ery. Ewangelista Marek spisał jego relację tuż przed albo zaraz po jego śmierci, aby jak najdokładniej opisać naoczne świadectwo Apostoła Piotra.

Jezus zmarł około 30 r. naszej ery. To oznacza, że od wydarzeń opisywanych przez Ewangelistę Marka do czasu ich spisania minęło około 30 lat. Przeciętna długość ludzkiego życia była wówczas znacznie większa. Czytelnicy relacji zapisanej przez Marka, mogli być jednocześnie naocznymi świadkami opisywanych w niej wydarzeń i bez problemu wyłapać wszelkie nieścisłości bądź wymysły autora, jeśli takie by się pojawiły. W owych czasach nie brakowało fałszywych świadków, czekających tylko na okazję, by zdyskredytować Ewangelistę. 

Czy dysponujemy oryginałami Ewangelii Marka, czy tylko jego kopią? A jeśli kopią, to czy może być ona wiarygodna?

Podobnie jak w przypadku większości dokumentów starożytnych, nie dysponujemy oryginałem tekstu Ewangelii Marka, a jedynie jego kopiami. W takich przypadkach, aby określić ich wiarygodność, staramy się odpowiedzieć na kilka pytań:

• Kiedy powstały? 
• Ile czasu minęło od powstania oryginałów do napisania ich kopii?
• Ile kopii zostało odnalezionych?

Tabela 1. zawiera odpowiedzi na powyższe pytania dla wybranych trzech dzieł historycznych cieszących się powszechnym zaufaniem historyków oraz dla ksiąg zawartych w Nowym Testamencie.

Czas pomiędzy powstaniem Nowego Testamentu a najstarszej zachowanej jego kopii jest stosunkowo niewielki. Ponadto, Nowy Testament posiada bardzo dużą ilość wczesnych manuskryptów.

Czy jakieś inne dokumenty potwierdzają relację o Jezusie podaną przez Ewangelistę Marka?

Oprócz relacji zawartych w Nowym Testamencie lub w innych dziełach napisanych przez chrześcijan, istnieje wiele dokumentów opisujących życie i dokonania Jezusa. Na przykład samarytański historyk Thallus opisuje ciemność jaka zapanowała w momencie ukrzyżowania (52r. n.e.; Thallus cyt. w: Juliusz Afrykanus, Extant Writings, XVIII, w: Ante-Nicene Fathers, t. 6, s.130.) - porównaj z fragmentem Ewangelii św. Marka 15,33. Również Józef Flawiusz, żydowski historyk żyjący w I wieku naszej ery, pisał: „W tym czasie Jezus, mądry człowiek, jeśli w ogóle sprawiedliwie byłoby go nazwać człowiekiem; ponieważ był on twórcą wspaniałych rzeczy, nauczycielem prawdy, którego ludzie słuchali z przyjemnością. Przyciągał do siebie zarówno wielu Żydów, jak i wielu pogan. Był on Chrystusem. I nawet wtedy, kiedy Piłat, pod wpływem namowy uczonych w piśmie, skazał Go na śmierć na Krzyżu, Ci, którzy Go kochali od początku nie porzucili Go; a On pojawił się im żywy trzeciego dnia; tak jak Boży prorocy to przepowiedzieli oraz jeszcze dziesięć tysięcy innych wspaniałych rzeczy na jego temat. I plemię chrześcijan, nazwane tak od Jego imienia, nie wyginęło aż po dziś dzień”.  („Dawne dzieje Izraela” we fragmencie Testimonium Flavianum, Józef Flawiusz wspomina o postaci zwanej Jezus, żyjącej za czasów Heroda Antypasa).